Marcin Miłkowski

Od dawna w środkach masowego przekazu widuje się osoby mające rozstrzygać trudne dylematy. O takich osobach mówi się “autorytety” lub “eksperci”. Warto się zastanowić, czy “ekspert” różni się znaczeniem od “autorytetu” — taką drogą będę chciał dojść do tytułowego “moralisty”.

Czytaj dalej „Jak być moralistą w środkach masowego przekazu?”

G.W.F. Hegel stał się znowu aktualnym filozofem lub teoretykiem społecznym. Skończyły się chyba czasy dominującej jeszcze do niedawna opinii, że był prekursorem totalitaryzmu i zupełnie bełkotliwym metafizykiem. Świadczy o tym pojawianie się książek pisanych w zupełnie innym duchu. Żeby odpowiedzieć na pytanie „dlaczego Hegel jest aktualny i co to znaczy?”, sięgnijmy właśnie do nich. Zarysowano w nich pewną metodę lektury Hegla, dzięki której staje się on myślicielem współczesnym i inspirującym. Najpierw zatem przyjrzyjmy się trzem książkom, jakie ukazały się u nas w latach 1998-1999. Następnie warto będzie zastanowić się nad tym, czy istnieje granica „aktualizowania” myśli Hegla. Spróbuję wskazać także pewien program dla filozofii współczesnej, jaki się tu wyłania.

Czytaj dalej „Aktualność Hegla”

Na marginesie książki Niny Gładziuk Omphalos, czyli pępek świata. Płeć jako problem filozofii politycznej Greków

Cóż po historii? Takie pytanie jest zbyt ogólne, aby na nie można było odpowiedzieć w sposób zadowalający. Dokonajmy zatem konkretyzacji tego abstrakcyjnego sformułowania: Cóż filozofii politycznej po historii? Historię rozumiemy tu jako wiedzę o dawnych wydarzeniach, zwłaszcza tych, które wiążą się z powstawaniem idei i struktur politycznych; jednym słowem historia to u nas geneza, ale geneza tradycji. Najbardziej spektakularnym przykładem takiej tradycji są, oczywiście, Grecy. O Grekach bowiem od setek lat traktują mity o początkach europejskiej polityki. Czy jednak takie aitia, opowieści o pierwocinach, mają jakikolwiek związek z tym, co miało rzeczywiście miejsce? I czy porządek opowieści historycznej wiąże się jakoś z porządkiem uzasadniania teorii politycznej? Czy opowieści takie mogą być ich legitymizacją?

Czytaj dalej „Cóż po historii?”

Zamierzam skrótowo opisać relacje między istniejącymi trzema modelami rozumu publicznego. Będę się starał pokazać, że różnice między nimi są różnicami stopnia, a nie rodzajowymi. Wreszcie podejmę się niewdzięcznego zadania obrony roszczeń uniwersalnego rozumu publicznego. Pojawi się też sprawa zwrócenia intelektualnego depozytu Kantowi (mimo że Hegel nie widzi potrzeby istnienia samych depozytów). Muszę również dodać, że nie idzie mi o interpretację poglądów tego czy innego myśliciela, lecz o sam problem; mam nadzieję, że czytelnik wybaczy mi nazbyt częste w tym tekście uproszczenia. Wreszcie powiem parę słów o posługiwaniu się rozumem, które – jak będę twierdził – winno być świadomą kompetencją.

Czytaj dalej „Rozum publiczny jako świadoma kompetencja”

Co to znaczy "mówić apolitycznie"? To nie takie proste pytanie. Dlatego najpierw zajmiemy się słowem "apolityczny". Przy okazji parę słów o mówieniu w polityce w ogóle.

Czytaj dalej „Jak mówić apolitycznie? Krótki kurs”