To zmora tłumaczy informatycznych. Weźmy całkiem proste przykłady.:
Diff the output.
Gzip the resulting tarball.
Jak to przetłumaczyć? Bez sensu są następujące próby tłumaczenia:
Zdiffuj wyjście.
Zgzipuj powstałą tar-kulę.
Tego nikt nie zrozumie – poza wąską grupą fachowców, którzy sami mówią angielskim żargonem.
Wyjście jest tylko jedno. Trzeba napisać jaśniej, chociaż taki przekład będzie dłuższy i nieco "ciężki" stylistycznie:
Dane wyjściowe przetwórz programem diff.
Powstały plik .tar skompresuj programem gzip.
Niestety, często nie wiadomo, jakie jest pochodzenie niektórych wyrażeń żargonowych i na czym polega działanie opisywanych programów. Pół biedy, jeśli wiadomo, że gzip to program. Ale równie dobrze w oryginale może wystąpić nazwa funkcji lub zmiennej z kodu źródłowego, którego jednak tłumacz nie dostał (mam na myśli, rzecz jasna, kod źródłowy, który nie został publicznie udostępniony). Pozostaje albo kontakt z autorem, albo zgadywanie.
Zasada, jaką tu stosujemy, jest prosta. Uczasownikowione nazwy programów zamieniamy z powrotem na parę czasownik + określenie kategorii ("program", "funkcja", "metoda" itp.) + nazwa w formie podstawowej. Podobną operację stosujemy w odniesieniu do przymiotników odsłownych (np. gzipped file – "plik skompresowany programem gzip" lub "plik .gz").
Proponuję zatem eliminowanie żargonu, w miarę możności. Niekiedy trudno go uniknąć, ale wtedy trzeba się starać, aby brzmiał on naturalnie po polsku.
Świetny materiał. Ale też problematyczny. Co to jest wierność semantyczna i kto o niej decyduje? Jeden użytkownik? Grupa użytkowników? Grupa przypadkowa? Zdefiniowana diachronicznie?
Czy zakres pól semantycznych wyrażeń synonimicznych w jednym języku jest identyczny? A w dwóch różnych językach?
Kto decyduje — może uzus?
Zgadzam się z uwagami autora tego wpisu, ale programiści (albo „deweloperzy” — nie mogę w komentarzu przekreślić słowa) rzadko zaglądają do takich materiałów 🙂
W związku z tym uzus wśród programistów jest jaki jest.
Natomiast uzus wśród tych, którzy stosują programy napisane przez programistów jest czasem zupełnie inny niż programistów.